Jak czyścić buty do biegania? Pranie i konserwacja obuwia sportowego

Traktuj swoje biegowe buty jak najlepszego przyjaciela, który potrzebuje pomocy, a pokonają z Tobą w dobrej formie 500 lub nawet 800 km. My radzimy, jak powinieneś dbać o swój najważniejszy biegowy sprzęt, by i buty, i Twoje stopy były Ci wdzięczne.

Po wyczerpującym treningu nie tylko Ty zasługujesz na regenerację i relaks. Połóż swoje buty w miejscu, gdzie jest dobra cyrkulacja powietrza. Wyciągnij i wywietrz wkładki. Pamiętaj, aby do szafki zawsze wkładać buty suche i czyste. Kiedy biegasz w miejscu o dużej wilgotności lub po żwirze, piasku albo błocie, Twoje buty narażone są na szczególne zanieczyszczenia. Oczyść je dokładnie. Czasami wystarczy zwykła szczoteczka i kilka godzin odpoczynku od Twojej stopy, by but był gotów do ponownego użycia.

Podstawowa zasada to suche obuwie

Pamiętaj - zanim odłożysz buty do szafki, dokładnie je osusz. W mokrych butach rozwijają się grzyby i pleśnie. W żadnym wypadku nie wrzucaj butów do suszarki, nie zostawiaj ich na słońcu ani też nie kładź w pobliżu kaloryfera, ponieważ możesz je bardzo poważnie uszkodzić. Przy intensywnym źródle ciepła materiał, z którego zrobione są buty, łatwo ulega deformacji i traci swoje parametry. Dodatkowo specjalne dezodoranty, stworzone do pielęgnacji obuwia, pomogą pozbyć się nieprzyjemnego zapachu.

Niszczący pot

Często po intensywnym treningu biegowym odczuwasz wilgoć w swoich butach. Razem z potem wydziela się sól, która może niszczyć Twoje buty. Aby osuszyć je wewnątrz, użyj papierowego ręcznika. Wypchaj but bardzo ostrożnie, możesz bowiem uszkodzić strukturę obuwia. Kiedy buty już wyschną, przetrzyj je wilgotną szmatką, żeby zebrać wytrącającą się sól.

Pot to także nieprzyjemna woń, z którą możesz sobie jednak poradzić, korzystając z patentów z artykułu Buty a brzydki zapach: sposoby na śmierdzące obuwie.

Buty tylko do biegania

Jeśli chcesz, by buty długo Ci służyły, używaj ich tylko do joggingu. Piłka nożna, tenis, koszykówka są dyscyplinami, których na pewno nie polubią Twoje buty biegowe. Wynika to z ich specyficznej budowy. Zaprojektowane są do ruchu cyklicznego, podczas którego zawsze kierujesz się w tę samą stronę. Już kilka kopnięć w piłkę może uszkodzić ich delikatną siateczkę, a w trakcie gry w koszykówkę będziesz je rozciągał na boki, nie mówiąc już o możliwości skręcenia kostki.

Jak czyścić buty biegowe?

W odróżnieniu od ubrań, buty nie są przystosowane do tego, aby je prać, dlatego każde pranie i szorowanie skraca życie Twoich butów. Myj je więc tylko wtedy, kiedy jest to naprawdę konieczne. Oto instrukcja krok po kroku, jak czyścić buty, tak aby jak najmniej im zaszkodzić.

1. Wyciągnij z butów sznurówki i wkładkę.

2. Lekko zmocz obuwie czystą wodą. Nigdy nie zostawiaj butów zamoczonych w wodzie, szczególnie ciepłej, żeby się "odmoczyły z brudu" - mogą się porozklejać i zniekształcić.

3. Do wstępnego oczyszczenia użyj delikatnej szczoteczki (może to być nawet stara, miękka szczyteczka do zębów) i kilku kropli detergentu.

4. Opłucz buty pod bieżącą wodą.

5. Wyczyść szczoteczką także wkładkę i sznurówki.

6. Delikatnie wyciśnij wodę z buta i oprzyj go podeszwą o ścianę.

7. Odczekaj około 10 minut, a następnie wylej z buta resztę wody.

8. Ręcznikami papierowymi osusz środek i zewnętrzną część buta.

9. Postaw buty 2 metry od kaloryfera, a latem w cieniu, w miejscu o dobrej cyrkulacji powietrza. Nie wieszaj go na suszarce do bielizny, nie susz go także w suszarkach bębnowych.

Możesz również oddać swoje buty w ręce specjalistów. W Polsce jedną z firm, które zajmują się czyszczeniem sportowego obuwia, jest 5aSec. Profesjonaliści używają produktów, które nie tylko dokładnie myją Twoje buty, ale także zabezpieczają je przed bakteriami i grzybami. Usługa ta kosztuje ok. 20 zł.

Więcej o czyszczeniu i praniu butów do biegania (i nie tylko) dowiesz się z artykułu Jak prać buty i odzież techniczną? Poradnik czyszczenia sprzętu.

Przydatne akcesoria do butów

• Worek do prania butów. Buty biegowe nie lubią prania w pralce automatycznej, ale jeśli już chcesz poddać je tej brutalnej próbie wody i wirowania, umieść je w worku do prania. Na polskim rynku nie znaleźliśmy specjalnych worków do prania butów, dlatego możesz użyć tych do prania firan lub bielizny. Pakujesz do nich buty, sznurowadła i wkładki, a temperaturę ustawiasz na 30 stopni C. Polecane firmy to Betterware, Excellent Houseware (10-20 zł za 2 worki). Najlepszym rozwiązaniem jest jednak specjalna torba do prania butów sportowych firmy Lava Tenis.

• Dezodorant do butów. Dezodorant w aerozolu, który zapobiega powstawaniu bakterii i grzybów, no i eliminuje nieprzyjemny zapach. Przyda się szczególnie biegaczom, którym stopy pocą się wyjątkowo mocno.

• Szczotka do czyszczenia obuwia. Szukaj szczotek do butów z delikatnym włosem - w żadnym wypadku drucianych. W niemal każdym dobrym sklepie znajdziesz przynajmniej kilka rodzajów, ale dobra będzie również stara szczoteczka do zębów o dużej miękkości.

Ile kilometrów pokona Twój but?

Producenci obuwia sportowego toczą nieustającą wojnę o stopy biegaczy, wprowadzając m.in. liczne innowacje technologiczne, ale jednego nie są w stanie nam zagwarantować - tego, że buty nie będą się zużywać. Trudno określić, po ilu kilometrach Twoje buty powiedzą "dość!". Na długość życia sprzętu sportowego wpływa bowiem wiele czynników: budowa stopy biegacza, jego masa ciała, intensywność ćwiczeń, rodzaj treningu, pogoda, przy której trenuje, a nawet technika sznurowania butów do biegania.

Duże znaczenie mają także umiejętności biegacza i jego przyzwyczajenia biegowe. Wiele zależy od budowy Twojego ciała oraz miejsc, w jakich biegasz. Potężniejsi sportowcy, biegający po twardym podłożu, szybciej zniszczą swoje obuwie niż ci o drobniejszej budowie.

Specjaliści uważają, że buty powinno się wymieniać po przebiegnięciu w nich około 500 km. Nie jest to jednak regułą. Osoby ważące ponad 80 kg muszą wymieniać je częściej, ponieważ zużywa się w nich wkład amortyzujący. Osoby lekkie mogą pokonać nawet 800 km w jednej parze obuwia.

Wszystko zależy od materiału i struktury sprzętu oraz rodzaju podłoża. Twarde powierzchnie (beton, asfalt) niszczą Twoje buty bardziej niż miękkie podłoża, takie jak np. piach czy leśna ściółka.

Kiedy czas na nową parę butów?

Zapisuj ilość przebytych kilometrów - łatwiej będzie Ci obliczyć długość trasy i określić wytrzymałość Twojego obuwia. Nie pamiętasz, ile przebiegłeś? Zrób przegląd buta.

• Sprawdź tylną część buta. Poprzez nacisk sprawdź, czy ta część obuwia - zarówno cholewka, jak i zapiętki i kołnierzyk (jeśli nie wiesz, co znaczą te słowa, przeczytaj artykuł Jak są zbudowane buty do biegania?) - nie jest zniszczona. Tylna część buta nie powinna być ani zbyt miękka, ani nadmiernie powycierana, ani zniekształcona.

• Połóż buty na płaskiej powierzchni i spójrz na nie od tyłu. Powinny stać prosto, nie przechylać się w żadną ze stron.

• Co mówi Twoje ciało? Ból to sygnał ostrzegawczy - jeśli czujesz dyskomfort, który wcześniej nie towarzyszył Ci podczas biegania, może to oznaczać, że nadszedł czas na zmianę obuwia.

Pamiętaj o backupie

Specjaliści zalecają używanie przynajmniej 2 par butów do biegania. Z kilku powodów:

• Wytrzymałość. Kiedy używasz jednej pary, druga może "odpocząć". Jeśli jednak upierasz się przy jednej parze - kup model wyższej klasy i o podwyższonej wytrzymałości. Po każdym biegu odczekaj 24 godziny. Ten czas pozwoli Twoim butom na powrót do formy sprzed treningu.

• Uniwersalność. Zmieniaj modele butów. Dzięki temu Twoja stopa szybciej przyzwyczai się do nowego obuwia i stanie się bardziej "uniwersalna" - nie uzależni się od jednego typu.

• Osuszanie. Dwie pary butów to już obowiązek u biegaczy, którzy trenują co najmniej dwa razy dziennie. Po pierwszym biegu odstawiasz przemoczoną parę, a w odwodzie czeka już druga na kolejny trening. W tym czasie mokre buty zdążą wyschnąć.

• Trwałość. Materiał, z którego zrobione jest obuwie sportowe, także ma granice wytrzymałości i wymaga rozsądnego użytkowania. Nie dziw się, że powoływanie się na czas trwania gwarancji nie przynosi skutku, jeśli do punktu serwisowego dostarczyłeś "zwłoki". Fizyczne zniszczenie czy "zajechanie" buta nie zostanie uznane za wadę fabryczną.

Dobierz idealnie buty do biegania

• Buty muszą być dopasowane. Są trzy sposoby stawiania stopy podczas biegu: stopa neutralna, pronująca oraz spinująca. Aby dowiedzieć się, jaki masz typ stopy, zrób testy w specjalistycznych sklepach sportowych. Dzięki temu możesz dobrać odpowiedni sprzęt, np. buty amortyzujące, stabilizujące czy treningowo-startowe

• Czekaj na okazję. Choć, jak wiadomo, bieganie jest jednym z najtańszych sportów, to na butach akurat nie należy oszczędzać. A każdy sportowiec wie, że sprzęt ten jest dość drogi. Dlatego, jeśli cierpisz na chwilowy brak gotówki, czekaj na wyprzedaże. Styczeń-luty i lipiec to miesiące, w których bez problemu trafisz na okazje cenowe.

• Nie wahaj się próbować. Przymierzaj różne modele, aby dobrać ten właściwy dla siebie. Poproś o pomoc obsługę sklepu. Profesjonaliści pracujący na stanowiskach ze sprzętem sportowym na pewno doradzą i pomogą Ci wybrać idealne buty biegowe. W nowym obuwiu musisz czuć się swobodnie. Jeśli ciśnie, odłóż model i weź następną parę. Buty nie mogą ciasno opinać stopy, musisz mieć pół numeru luzu. Próbuj aż do skutku. Komfort podczas biegu jest najważniejszy.

Więcej wskazówek dotyczących kupowania i dopasowywania nowych butów do biegania znajdziesz m.in. w naszym artykule Buty do biegania: pytania i odpowiedzi.

RW 06/2009