Superkompensacja: super regeneracja po bieganiu

Jeśli katujesz się do upadłego codziennymi treningami i liczysz na oszałamiające efekty, mamy dla Ciebie złą wiadomość: Twoje ciało hartuje się i wzmacnia w innej fazie - odpoczynku. Wtedy regenerują się mięśnie, odbudowują zapasy energii, a organizm szykuje się na większe wyzwania. Podpowiadamy, jak prawidłowo zaplanować odnowę po treningu.

Regeneracja po biegu Dan Escobar - Rodale Images
rys. Dan Escobar

Sposób na superformę? Superkompensacja! To proces, w trakcie którego Twój organizm zyskuje większą wydolność, dzięki temu, że po regeneracji mięśni gromadzi więcej energii w porównaniu do stanu przed wysiłkiem. Turbodoładowanie, jakim nagrodzi Cię natura za ciężką pracę.

Przepis na stan, o którym marzy każdy sportowiec? Trening i odpoczynek. Kluczem jest równowaga między tymi dwoma składnikami, o którą wbrew pozorom nie jest łatwo. Bo czy nie jest tak, że na początku szukasz byle wymówki, aby ominąć ćwiczenia, a kiedy złapiesz bakcyla, bieganie staje się przyjemnością, z której trudno zrezygnować choćby na jeden dzień? W swoim planie koniecznie uwzględnij regenerację.

Może Ci się wydawać, że nic nie robisz, ale Twój organizm pracuje pełną parą: pozbywa się „spalin” z mięśni, naprawia zniszczone tkanki... Jak to ułatwić, a nie komplikować? Radosław Dudycz, aktualny wicemistrz Polski w maratonie i multimedalista na tym dystansie (zajrzyj na dudyczrun.pl), przyznaje, że podstawą jego wypoczynku jest sen, przynajmniej 7 godzin dziennie, a czasami pozwala sobie nawet na popołudniową drzemkę.

„W programie treningowym biegacza amatora należy uwzględnić 2-3 dni tygodniowo na odpoczynek. Dla wyczynowców jest to zazwyczaj jeden dzień w tygodniu” – radzi Radosław Dudycz, który kilkoma radami dzieli się też na końcu artykułu.

Regenerację można przyspieszyć poprzez odnowę biologiczną – czyli masaże, solanki, saunę, kriokomorę czy okłady lodem. To dobry sposób na relaks i zmniejszenie napięcia mięśniowego. Odbudowa uzależniona jest w równym stopniu od diety. Musisz uzupełniać straty spowodowane zwiększoną aktywnością fizyczną. Dostarcz organizmowi białko, węglowodany, przeciwutleniacze i elektrolity. Odpoczywać można na różne sposoby. Oto propozycje na dni wolne od treningu.

Klin klinem

Lekki jogging po ciężkim treningu przyspiesza regenerację i poprawia wydajność mięśni. Takie biegi powinny być odpowiednio krótkie i wolne. Zaleca się, aby ich długość stanowiła od jednej trzeciej do połowy zazwyczaj pokonywanego dystansu. Pierwsze metry przebiegnij bardzo powoli. W czasie przebieżki musisz być w stanie komentować starty naszych olimpijczyków w Londynie.

„Powinno to być tempo dialogowe, czyli szybkość, przy której bez trudu możemy rozmawiać. Taki bieg nie może być dłuższy niż 30 minut” – przestrzega Radosław Dudycz.

Zastosuj: Po zawodach, treningu tempowym, sprintach, ćwiczeniach na wzniesieniach.

Ćwiczenia aerobowe

Odświeżająco w przerwie między treningami może podziałać aerobowy cross-training, czyli trening uzupełniający, np. jazda na rowerze, pływanie albo jazda na rolkach. Wykonując ćwiczenia aerobowe, również przyspieszysz usuwanie produktów odpadowych po wysiłku, które często powodują odczuwanie dyskomfortu czy nawet bólu. Pamiętaj, że Twoim celem jest regeneracja, a nie wygranie Tour de France. Ogranicz czas treningu do 30-60 minut.

Zastosuj: Kiedy odczuwasz ból po treningu, po długim bieganiu lub ćwiczeniach na szybkość.

Dzień pakowania

Specyfika naszej dyscypliny powoduje, że wolnego potrzebują głownie nogi. Kiedy dolna część ciała odpoczywa, można podgonić z formą innych partii mięśni, wykonując ćwiczenia siłowe dla biegaczy - wcale niekoniecznie na siłowni, jeśli za nią nie przepadasz. Zachowanie równowagi mięśniowej pozytywnie wpłynie na efektywność treningów biegowych. Mocniejszy tors, brzuch i ręce to dodatkowa moc na trasie, kiedy nogi odmawiają posłuszeństwa. Wykonaj ćwiczenia, które działają na wiele grup mięśniowych: pompki, podciąganie na drążku, brzuszki.

Zastosuj: Po bieganiu na wzniesieniach i po tempówkach.

Słodkie lenistwo

Kompletna laba. Rezygnujesz nawet z jogi, długich spacerów czy zabawy z dziećmi, o ile Ci na to pozwolą. Możesz nawet wybrać windę zamiast schodów. Czasami trudno zrezygnować z treningu, ale jest to wymóg konieczny, jeśli chcesz skorzystać z superkompensacji i uzyskać superformę. Odpoczynek zrównoważy Twoją wydajność, przerwa dobrze wpłynie też na psychikę.

Zastosuj: Raz w tygodniu. Najlepiej po długim bieganiu, ale także wtedy, kiedy czujesz się kompletnie wypompowany.

Twój plan

Radzimy, jak przygotować się do ćwiczeń i po nich odpoczywać

Trening

Dzień przed

Dzień po

Długie biegi

Aeroby lub wolny dzień

Aeroby lub wolny dzień

Ćwiczenia szybkościowe

Aeroby lub łatwy bieg

Aeroby, trucht lub wolny dzień

Tempówki, biegi górskie

Ćwiczenia siłowe lub łatwy bieg

Ćwiczenia siłowe lub łatwy bieg

 

Porady od zawodowca

Odpoczynek to podstawowy element każdego treningu. Jak go zaplanować,  radzi nam Radosław Dudycz, medalista mistrzostw Polski w maratonie (życiówka w maratonie – 2:14:58, w półmaratonie – 1:03:34).

1. Nie zmarnuj swojej pracy. Nawet najlepszy plan treningowy nie spowoduje poprawy wyników sportowych, jeżeli przeznaczysz zbyt mało czasu na odpoczynek i regenerację.

2. Co za dużo, to niezdrowo. Brak równowagi między treningiem a wypoczynkiem doprowadzi do przetrenowania. Najczęstsze objawy to kontuzje albo gorsze czasy na zawodach.

3. Zadbaj o paliwo. Odżywki i zdrowa dieta przyspieszą proces Twojej regeneracji. Najbardziej organizm potrzebuje tych składników zaraz po treningu.

Więcej o regeneracji organizmu znajdziesz także w innych naszych artykułach:

Regeneracja biegacza: odpocznij skutecznie

Pełna, prawidłowa regeneracja po maratonie

RW 08/2012

Zobacz również:
REKLAMA
}