Bieganie przyszłości. Jak będzie wyglądał sport za 20 lat?

Biegacze zdecydowanie lepiej przewidują przyszłość niż wróżbici, horoskopy, numerologia czy runy. Realizując plan treningowy, wiesz, jaki mniej więcej czas osiągniesz na zawodach. Jeżeli się przyłożysz, przepowiednia spełni się idealnie.

Podobnie z odkrywaniem rąbka tajemnicy jutra radzą sobie naukowcy. Eksperci, bazując na obecnym stanie wiedzy i badań, przewidują prawdopodobny rozwój dziedzin, którymi się zajmują. Oczywiście, to tylko prognoza, która, podobnie jak ta meteorologiczna, potrafi się nie sprawdzić. Co nie zmienia faktu, że warto zerknąć, jakie są rokowania na jutro.

Metoda na kontuzje

Co by Cię najbardziej ucieszyło, jeśli chodzi o odkrycia naukowców? Niech zgadnę. Bieganie bez bólu i kontuzji. Dobra wiadomość jest taka, że trenerzy i biomechanicy przewidują, że jest to możliwe. Pomóc mają w tym badania nad idealną techniką biegu. Takiej przyszłości życzyłby wszystkim biegaczom Daniel Lieberman, profesor biologii ewolucyjnej z University of Harvard.

„Wierzę, że to, jak ktoś biega, ma większe znaczenie niż to, co ma na swoich stopach. Musimy otworzyć czarną skrzynkę związków między poruszaniem się a siłami działającymi na tkanki, prowadzącymi do ich uszkodzeń, a w konsekwancji do kontuzji”. Podobnie widzi to dr Nicholas Romanov. „Będziemy zapobiegać urazom dzięki uczeniu się rzeczy wchodzących w skład idealnej techniki biegu” – mówi autor metody Pose.

Amatorom w znalezieniu idealnej techniki pomoże dokładna analiza ruchu. Obecnie dostępna jest w laboratoriach i na uczelniach wyższych, gdzie specjalna aparatura pozwala dokonywać biomechanicznych pomiarów. W przyszłości te wszystkie dane dostarczą drobne czujniki umieszczone w bucie, pasy zakładane na kostkę i mikroczipy w zegarku. Dokładne analizy stawiania kroku będziesz mieć dostępne na swoim smartfonie. Potem wystarczy dostosować się do wytycznych, żeby biegać ładnie, zdrowo i efektywnie.

Trening perfekcyjny

Plany treningowe w przyszłości będą idealnie dopasowane do Twoich możliwości i predyspozycji. Informacji do „szycia” programu na wymiar dostarczą geny. „Będzie to wymagało badań kodu DNA. Ale jeśli lepiej zrozumiemy genetyczne uwarunkowanie, będziemy wiedzieć, co i jak powinniśmy trenować” – mówi Tim Noakes, autor książki „Lore of Running”, uznawanej za biblię biegania.

Wirtualny trener całkowicie zmieni swoje znaczenie. W ciągu najbliższych dwóch dekad pojawią się urządzenia, które będą oceniać Twój potencjał i zaserwują treningi o różnych typach czy intensywności, dostosowane do Twej fizjologii. Pierwsze firmy już zaczynają oferować takie cuda. Przykładem jest Omegawave (omegawave.com). Monitorując nim pracę swego serca, dostajesz informacje, jak mocny trening możesz zrobić, jak przebiega regeneracja, jaki program zapewni Ci szczyt formy. A to dopiero pierwszy krok do aplikacji organizmowi treningu idealnego.

Sportowcy będą realizować dwa programy treningowe: jeden rozwijający mięśnie, drugi wzmacniający siły mentalne.

Każde kolejne badanie pozwala zaobserwować zmiany, jakie powoduje trening lub dieta. O tym, że zbliżasz się do ściany, w przyszłości może zasygnalizować tatuaż. W czasopiśmie „Journal Analytical Chemistry” pojawiły się wyniki badań nad czujnikami monitorującymi mleczan we krwi. Są to tymczasowe tatuaże, które będą pełnić rolę biosensora, informując o poziomie zakwaszenia z potu.

Według naukowców pracujących nad tym narzędziem monitoringu treningu, poziom mleczanu w pocie jest powiązany z intensywnością pocenia się. Zatem nakłuwanie nie będzie już dłużej wymagane. Jego poziom byłby monitorowany w sposób ciągły, a nie – jak dotychczas – punktowy.

Myśli na zawołanie

O tym, jakie znaczenie ma głowa, przekonał się każdy, kto wystartował w maratonie, ultramaratonie lub bardzo szybkim biegu na krótszym dystansie. Twoje myśli odgrywają taką samą, jeśli nie większą rolę, jak mięśnie.

„Obecnie o znaczeniu psychologii amatorzy przypominają sobie na dzień przed startem i wertują internet w poszukiwaniu technik relaksacyjnych – zauważa Aleksandra Pogorzelska, trener i psycholog sportu. – Coraz więcej osób będzie doceniało znaczenie treningu mentalnego i będzie pracowało nad nim jak nad wytrzymałością. Z kolei psycholodzy będą przedstawiać dostępne techniki w bardziej przystępnej formie. Większa praca potrzebna jest z młodymi sportowcami. Obserwuje się to w USA. Już 12-letni Michael Phelps współpracował z psychologiem, by formułować cele treningowe i kierunek rozwoju kariery”.

Wyobraź sobie trening mentalny jako prostą grę komputerową. Nie jest to już wizja przyszłości, a teraźniejszość. Metoda nazywa się neurofeedback i jest stosowana w terapii osób z zaburzeniami psychicznymi, ale dostępna jest też dla sportowców. W swojej ofercie ma ją między innymi firma neurotomia.com. Ubierasz na głowę coś na wzór słuchawek z uchwytami na czaszce.

Urządzenie wyposażone jest w czujnik fal mózgowych. Kiedy osiągasz pożądany stan mózgu, czyli np. relaks lub skupienie, ilość punktów w grze wzrasta. Uczysz się w ten sposób przywoływać pożądane częstotliwości fal mózgowych, a osłabiać złe. W efekcie wzmacniasz pozytywny dla sportowca stan: wyciszenie, skupienie na celu, pozytywne myślenie, a osłabiasz złe, np. stres.

Nowe rekordy świata

Obstawiać u bukmacherów pobicie rekordu świata na najbliższych igrzyskach olimpijskich w biegach? Zależy, kogo posłuchasz. Nicholas Romanov widzi ogromny potencjał w biciu rekordów.

„Nasze ciała są przystosowane do osiągania znacznie lepszych wyników niż te obecne. Jako rodzaj ludzki jesteśmy na etapie pokonywania barier mentalnych w postrzeganiu tego, co jesteśmy w stanie osiągnąć. Z moich wyliczeń wynika, że Usain Bolt jest w stanie pobiec 9.11 s na 100 m, ale wątpię, żeby był gotowy w to uwierzyć. Podobnie uważam, że możliwe jest złamanie 2 godzin w maratonie lub poprawienie rekordu na 800 m” – wylicza Romanov.

Bardziej sceptyczny jest Sebastian Chmara, były halowy mistrz świata w siedmioboju i komentator zawodów lekkoatletycznych w TVP. „Obserwując wyniki osiągane na przestrzeni ostatnich lat, chociażby na igrzyskach olimpijskich, widać, że coraz trudniej o rekordy świata. Prawdopodobnie dochodzimy już do szczytu ludzkich możliwości. W lekkiej atletyce liczą się przede wszystkim predyspozycje – siła, szybkość, wytrzymałość – w przeciwieństwie do sportów motorowych czy skoków narciarskich. Zatem nawet nowinki technologiczne nie zrobią znacznej różnicy, która pozwoliłaby na poprawianie najlepszych wyników” – zauważa Chmara.

Jednak dodaje: „Znaczne rezerwy drzemią w biegaczach z Wyżyny Abisyńskiej. Wierzę, że w ciągu 20 lat możliwe jest złamanie magicznych 2 godzin w maratonie”.