Przypomnij sobie swój ostatni długi, ciężki bieg. Czy był taki moment, w którym wydawało Ci się, że zemdlejesz z wysiłku? Albo nawet padniesz trupem? Jeśli czytasz ten tekst, to znaczy, że udało Ci się przetrwać (gratulacje!) i ukończyć ów bieg, a może nawet potem dodać do niego jakiś kilometr marszu, by w nagrodę zjeść pizzę i wypić piwo.
Wiedz jednak, że taki kosmiczny wysiłek, o którym wspominasz do dzisiaj, niekoniecznie jest wynikiem Twoim ograniczonych możliwości fizycznych (jak wyczerpane zapasy glikogenu czy odwodnienie). „Często jest to związane z dotarciem do granic możliwości psychicznych – mówi badający to zagadnienie profesor Samuele Marcora, który zajmuje się problemami psychobiologii w sportach wytrzymałościowych. – Docierasz do ściany w momencie, w którym osiągasz maksymalny poziom odczuwalnego wysiłku, który jesteś w stanie psychicznie znieść”.
Pewnie orientujesz się, jak wyglądają zajęcia grupowe na bieżniach czy bike'ach w fitness klubie. Często trener mówi na nich, by w danym momencie biec lub kręcić na poziomie wysiłku np. 7 na 10. Więc wiesz już, co to jest subiektywne odczucie wysiłku i jego poziom (RPE). Ale, mając zegarek z GPS, pewnie nie notujesz gdzieś tego poziomu na poszczególnych treningach.
A warto to robić. Przekonaj się, dlaczego.
Co to jest RPE?
Poziom odczuwalnego wysiłku (rate of perceived exertion) – RPE – to subiektywna ocena tego, jak ciężkie fizycznie i psychicznie jest dla Ciebie wykonywane ćwiczenie. Nie jest to kolejna liczba, którą możesz wyizolować i traktować jako kolejny wskaźnik w planie treningowym. To wskaźnik, który może pełniej opisywać Twój trening, przez co możesz zoptymalizować swoje plany dla jeszcze lepszych ich efektów.
Już od lat 60. trenerzy i teoretycy sportu korzystają ze skali określającej subiektywne odczucie wysiłku, gdzie 0 to jego brak, a 10 jego absolutne maksimum. I choć trudno nazwać je obiektywnym, to daje biegaczowi możliwość kontrolowania swojej formy bez zaawansowanej technologii i jednocześnie opisuje wiele różnych zmiennych mających na nią wpływ.