Doryoku i ekiden, czyli dlaczego Japończycy biegają tak szybko?

O tym, że Kenijczycy i Etiopczycy to świetni biegacze, wiedzą wszyscy. Ale to, że do znakomitych długodystansowców należą też Japończycy, już tak oczywiste nie jest. Tymczasem maratończycy z Kraju Kwitnącej Wiśni od 1991 roku zdobyli łącznie 19 medali olimpijskich i mistrzostw świata! Dla porównania, Polacy tylko jeden – mowa o złocie Wandy Panfil na MŚ w Tokio. Podczas półmaratonu w Ageo w listopadzie 2016 roku 14 japońskich biegaczy pobiegło poniżej 1:03 i ponad 300 poniżej 1:10.

W czym tkwi sekret japońskich biegaczy?

Henryk Paskal, który jako ambasador Międzynarodowego Stowarzyszenia Maratonów i Biegów Ulicznych często obserwuje biegi w Japonii, zwraca uwagę przede wszystkim na popularność biegania w kraju samurajów. To tutaj największa liczba obywateli ukończyła maraton – ponad pół miliona. Już w szkołach dzieci dużo biegają, kształtuje się ich wytrzymałość i organizuje zawody. Na równi ze startami popularne jest kibicowanie zawodnikom. A jest co oglądać, bo często jest to walka na śmierć i życie.

„Oni nie kalkulują: zawsze lecą, ile pary w nogach – mówi Henryk Paskal. – Nieważne, czy reprezentują kraj, firmę czy szkołę. Robią to najlepiej jak potrafią. Nie biegają – walczą. Nie liczy się dla nich, żeby wystartować, ale żeby biec w czołówce i się pokazać. Jak łatwo się domyślić, często kończy się to tym, że schodzą z trasy. Ale nie poddają się i biegną tak samo na kolejnej imprezie”.

Jak bardzo popularne jest bieganie w Japonii i jak bardzo rozwinięta jest tam biegowa subkultura dowiecie się z artykułu Japonia rajem dla biegaczy. Relacja z Tokyo Marathon.

Doryoku, czyli wysiłek

Japończycy to marzenie każdego trenera – trudno wyobrazić sobie bardziej zdyscyplinowanych podopiecznych. Wystarczy wspomnieć mistrzostwa świata w maratonie w 2007 roku. Maraton kobiet i mężczyzn startował o godz. 7 rano. Zawodnicy wiedzieli, że w takiej sytuacji będą musieli zjeść śniadanie o 4 rano. Żeby przyzwyczaić do tego swoje organizmy, praktykowali wczesne jedzenie przez 20 dni poprzedzających start.

Nie wykorzystują rewolucyjnych metod. Stawiają na konsekwencję i pracę, ale nie jest to cecha wyróżniająca wyłącznie biegaczy. Sondaż ogólnokrajowej telewizji w Japonii wskazał, że najbardziej popularnym słowem jest „doryoku”, co znaczy wysiłek. W myśl takiego podejścia ich trening charakteryzuje się bardzo wysokim kilometrażem – w przypadku biegaczy z elity dochodzi do 320 km tygodniowo. Yuko Arimori, dwukrotna medalistka olimpijska w maratonie, robiła na przykład 20 km w mocnym tempie rano, a potem powtarzała taką sesję popołudniu, by następnego dnia zrobić łącznie 50 km wybiegania.

Obok dużych objętości Japończycy są w stanie robić regeneracyjne biegi tak wolno, jak potrzeba, nawet jeżeli będzie konieczne przejście do marszu. Celem jest pokonanie długich dystansów na zmęczonych nogach.

Japończycy znani są z silnej psychiki. Mentalne hartowanie wpisane jest w ich przygotowania. Często najdłuższe treningi robią na 1-km pętli lub nawet na bieżni lekkoatletycznej. Po pierwsze, kontrolują tempo, po drugie, szykują głowę na trudy zawodów. Najlepszym przykładem takiego podejścia jest Yuki Kawauchi, niesamowity biegacz amator, odnoszący sukcesy na całym świecie i uwielbiany w Japonii jak gwiazda rocka.

Ekiden, czyli siła grupy

Tym, co szczególnie wyróżnia Japonię na biegowej mapie świata, to popularność ekiden, czyli długodystansowych sztafet. Udział w nich to prestiż, duch grupy, ale też rywalizacja do upadłego. Nierzadko wyniki osiągane podczas sztafet są lepsze niż rekordy kraju na danym dystansie.

Wielu zawodników, którzy święcą triumfy na arenie międzynarodowej, zwraca uwagę, że sukces zawdzięczają właśnie ekiden. Panuje tam bowiem jedna zasada, która sprawdza się na każdych zawodach: „W ekiden nigdy nie pozwalasz się wyprzedzić”.

RW 01-02/2017