Od rana do wieczora starasz się z nimi walczyć. Najpierw budzikiem, decydując o porze pobudki, potem przerwą obiadową, narzucając czas posiłku, a na koniec kawą, opóźniając porę snu. Zdarzają się też próby oszustwa. Na przykład kiedy zasuwasz rolety w oknach na drzemkę w środku dnia, albo w stresowej sytuacji liczysz do dziesięciu zamiast uciekać lub walczyć.
Cały ten trud przez hormony – związki chemiczne produkowane w wyspecjalizowanych gruczołach lub grupach komórek, działające miejscowo i globalnie, pobudzająco i hamująco. Od nich zależy funkcjonowanie całego organizmu 24 godziny na dobę – od poczęcia aż do śmierci. Hormony mają też pełną kontrolę nad Twoim bieganiem.
Dlatego warto opanować chemiczną sztukę dyplomacji. Pokaż swoim hormonom, że jesteś biegaczem i naucz się z nimi współpracować. Wykorzystaj nieograniczoną siłę tych sojuszników w walce o lepsze wyniki na mecie.
Hormony biegacza
Poznaj głównych graczy na giełdzie Twojego sukcesu sportowego.
1. Testosteron
Pierwsze skojarzenie biegnie w kierunku samców alfa, ale testosteron występuje też u najbardziej kobiecych przedstawicielek płci pięknej. Hormon ten pomaga efektywnie wykorzystywać białka w budowaniu mięśni, a więc pracuje nad zwiększaniem Twojej siły. Bez obaw: naturalne podnoszenie jego poziomu nie wywoła takich efektów, jak u enerdowskich sportsmenek. Według naukowców z University of Melbourne, wybiegania trwające do 2 godzin zwiększają poziom testosteronu, czyli wszystko jest w granicach normy.
2. Hormon wzrostu
To więcej niż wskazuje nazwa. Pobudza Twój organizm do zwiększania masy mięśniowej i spalania tłuszczu, wspiera procesy regeneracyjne komórek, zawdzięczasz mu więc odbudowę komórek po treningu. Badania opublikowane w „Sports Medicine” wskazują, że intensywne sesje interwałowe wpływają na podniesienie poziomu hormonu wzrostu, podczas gdy długie biegi ciągłe mają działanie odwrotne.
3. Kortyzol
To hormon stresu, odpowiedzialny za zapewnienie energii dla pracujących mięśni. Stąd jego wzrost podczas biegania, zwłaszcza długiego. Ale granice są tu płynne, dlatego zaleca się zachowanie zdrowego rozsądku. Kortyzol działa przeciwzapalnie, ale też rywalizuje z testosteronem, niwecząc jego pracę nad mięśniami przez zwiększanie zapasów tłuszczu.
4. Peptyd YY
Badania przeprowadzone na Imperial College School of Medicine pozwoliły okrzyknąć go poskramiaczem apetytu. Peptyd ten uwalniany jest w trakcie jedzenia, a bieganie przez ponad godzinę dodatkowo podnosi jego poziom. Dzięki niemu szybciej odczuwa się sytość i łatwiej walczy się z nadwagą.
5. Grelina
Wywołuje ssanie w żołądku. Na szczęście bieganie redukuje jej uwalnianie, co zmniejsza uczucie głodu.
6. Tyroksyna
Powstaje w tarczycy, m.in. z jodu, co jest jednym z powodów spacerów kuracjuszy po polskich plażach. Tyroksyna kontroluje szybkość Twojego metabolizmu. Niski poziom tego hormonu wiąże się z tyciem, a wysoki z utratą masy. Niektóre badania sugerują, że nadmierne wydłużanie przebieganego dystansu niekorzystnie wpływa na tarczycę i może przesuwać wskazówkę na wadze w kierunku wyższych wartości (czego nie widać na pierwszy rzut oka po maratończykach). Z kolei – jak donoszą naukowcy w „Neuroendocrinology Letters” – ćwiczenia o wysokiej intensywności poprawiają funkcję tego gruczołu.
Instrukcja obsługi
Szybka powtórka z chemii i biologii dla amatorów biegania.
Gospodarka hormonalna biegacza i siłacza są jak gospodarki Chin i Stanów Zjednoczonych. Obie potężnie rozwinięte i pochłaniające masy energii, ale jednocześnie zarządzane zupełnie inną polityką. Dzięki temu maratończyk nie musi dźwigać ze sobą 130 kilogramów masy mięśniowej. A dokładnie dzięki temu, co odkryli naukowcy z American Physiological Society.
Komentarze