Nie wiesz, jak rzucić palenie? Zacznij biegać!

Nigdy nie byłem typem sportsmena. Książki, kino, teatr, knajpy, długie dyskusje - to był, jest, mój świat. Oczywiście wszędzie z papierosem. Ulubione zajęcie? Rozsiąść się w fotelu z dobrą książką, kawą albo lampką wina, popielniczką pod ręką i paczką fajek. Tak wyobrażałem sobie raj. Jeszcze do niedawna. Dziś samowładczo zadekretowałem wygnanie z tego raju. Papierosów.

Przyjaciele palacze - grupa wsparcia w nałogu - dziwili się, dlaczego. Skąd taki pomysł, chłopie? Nie mogli zrozumieć, bo zawsze przekonywałem, że palenie to „wyraz wolności jednostki" i że nie dam się wtłoczyć w te idiotyczne amerykańskie ograniczenia. Że nie ulegnę nagonce na palaczy i im silniejszy będzie nacisk, żeby rzucić, tym silniej ciągnęło mnie do palenia. Ot, taki typowo polski buntowniczy charakter.

Kto kaszle? Ja?

Ale do czasu. Pewnego ranka, kiedy wyszedłem jak co rano pod trzepak z kubkiem kawy i fajką w ręku, wyszła tam też sąsiadka. Starsza pani z czerstwą skórą, która niejedno już w życiu widziała i czuje potrzebę dzielenia się swoim doświadczeniem. Tym razem ze mną. „Bardzo ładnie pan kaszle" - powiedziała z przekąsem. Ja? Kaszlę? Kompletnie mnie zaskoczyła. Przecież ja nie kaszlę, jestem zdrowy.

I w tym momencie uświadomiłem sobie, że istotnie - co kilkadziesiąt sekund wydaję z siebie krótkie szczeknięcie. Jak Boga kocham, nigdy wcześniej nie zwróciłem na to uwagi. Pokasływałem co rano, tak mimochodem, bez świadomości, że to robię. Spytałem żonę. Potwierdziła, że każdego ranka, od momentu wstania z łóżka aż do powrotu z „kawy i papieroska", pokasłuję rytmicznie.

Powiedziała mi też, że nasze dziecko właśnie po kaszlu na klatce schodowej wie, że tatuś wraca. Byłem kompletnie zaskoczony. Z moim organizmem działo się coś złego, a ja w ogóle tego nie zauważałem. A skoro nie zauważyłem czegoś, co widzą, a raczej słyszą wszyscy dookoła, to może nie zauważyłem też czegoś, co może zobaczyć tylko niejaki Roentgen?

Poszedłem więc do pulmonologa i poprosiłem o badanie. Nawet nie musiałem odpowiadać na pytanie, czy palę. Lekarz powiedział mi o tym, ledwo mnie zobaczył. Osłuchał mnie, opukał, dał skierowanie na prześwietlenie i kazał się zgłosić następnego dnia. Kiedy wróciłem rano, ze zdjęciem swoich płuc w lekko drżących rękach, obejrzał je i powiedział, że jeśli chodzi o raka, to jeszcze go nie mam. Jeszcze!

Pora rozstania

To mi wystarczyło. Co innego jest czytać bezosobowe ostrzeżenia na paczkach papierosów, a co innego usłyszeć od człowieka, który się na tym zna: JESZCZE pan nie ma raka... To był ten impuls, którego potrzebowałem. Uznałem, że najwyższa pora zrezygnować z palenia. Wiedziałem, że mam słabą wolę i że potrzebuję pomocy, bo wszelkie poprzednie nieśmiałe próby rzucania kończyły się już po dwóch, góra trzech godzinach.

Tym razem prosto z przychodni poszedłem do apteki, by zgodnie z radą doktora kupić gumy z nikotyną. Powiedział, że to mi zastąpi nikotynę z fajek i pomoże przetrwać pierwsze tygodnie. I faktycznie, pomogło. W aptece okazało się, że mam do wyboru trzy rodzaje preparatów z nikotyną: gumy, plastry i tabletki do ssania.

Wybrałem gumy, licząc na to, że zastąpią mi ten charakterystyczny „przyruch" wyciągania papierosa z paczki, zmiękczania go, wkładania do ust i przypalania. Gumy były tak mocne. Oprócz dawki nikotyny dawały mi poczucie, że robię coś trochę zakazanego.

Finisz

Nie paliłem, żułem gumę i... podjadałem. Po prostu nie potrafiłem się powstrzymać. Zupełnie mimowolnie wstawałem, szedłem do lodówki czy do szafki i brałem coś, co można było sobie włożyć do ust. Kabanosa, jabłko, ciastko... Pewnego dnia złapałem się na tym, że oglądając film, wrzuciłem do brzucha całe pudełko ptasiego mleczka.

Na efekty nie trzeba było długo czekać. Po tygodniu niepalenia, zapinając spodnie, poczułem dziwny ucisk. Zupełnie jakbym wstał od wigilijnego stołu. A przecież nie jadłem jeszcze śniadania! Perspektywa zostania „Grubym Maksem" przeraziła mnie do tego stopnia, że mimo utrwalonej niechęci do wysiłku fizycznego postanowiłem zacząć się ruszać.

Pozostawało tyko wybrać formę ruchu. Piłka nożna? Nie... Trzeba zebrać drużyny, znaleźć jakieś boisko, korki etc. Odpada. Z tych samych przyczyn odrzuciłem wszystkie inne sporty zespołowe. Został tenis (dla mnie za drogi), pływanie (niestety, basen wolny był tylko o świcie, kiedy normalni ludzie śpią), rower (nie mam gdzie trzymać) i bieganie.

Tak. Bieganie wydało mi się idealne. Mam park pod nosem, buty nie są horrendalnie drogie, nie muszę się z nikim umawiać, kupować żadnego sprzętu, ani płacić za wstęp. Rano założyłem dresy, buty i zacząłem biec. No dobra, truchtać. Ale nawet trucht okazał się zbyt dużym wyzwaniem. Już po dwustu, może trzystu metrach straciłem oddech. Ale zaparłem się.

Zgodnie z radami doświadczonych kolegów, przeszedłem do marszu, uspokoiłem oddech i znowu zacząłem biec. I tak na przemian - biegłem i maszerowałem przez 10 minut. Wróciłem zziajany, spocony i... zadowolony! Następnego dnia miałem zakwasy, ale wybiegłem znowu. Tym razem każdy krok sprawiał mi ból, ale płuca wytrzymały dłużej.

Ubiegłem z 500 metrów. Straciłem oddech, przeszedłem do marszu, znowu biegłem. I znowu. Spodobało mi się. Następnego dnia nie poprawiłem wyniku, ale ból był jakby mniejszy. Następnego było troszkę lepiej. Zadowolenie z siebie, kiedy wracałem zmęczony do domu, było nagrodą za wylany pot. Codziennie biegałem coraz dłużej i dłużej - dziś biegam pół godziny wieczorem. I przestałem tyć.

Dalej żuję gumy, chociaż mniej niż na początku, ale przestałem w końcu podjadać. Bieganie pomogło mi przetrwać kryzys i niespodziewanie spodobało mi się. To ono pozwoliło mi nie ulec pokusie powrotu do dymka. I nie dość, że uchroniło mnie przed dalszym rujnowaniem zdrowia, to mam wrażenie, że pomaga mi je odbudować. Czuję się lepiej, mam więcej energii, jestem weselszy i - oczywiście - już nie kaszlę.

Biegaj, ale się nie katuj

Jak donosi pismo „Addiction", aktywność fizyczna pomaga rzucić nałóg. I wcale nie musi to być jakiś bardzo intensywny trening. Wystarczy 5 minut lekkiego wysiłku (np. truchtu, ćwiczeń rozciągających lub nawet spaceru), żeby w znacznym stopniu zmniejszyć głód nikotynowy. Jak wykazały badania, 15-minutowy wysiłek blokuje głód nikotynowy na prawie godzinę.

Wg dr Adriana Taylora, autora badania, wcale nie musisz chodzić do siłowni, ustalać specjalnego planu treningowego, czy kupować specjalistycznego sprzętu, by pomóc sobie w walce z nałogiem. Jeśli poczujesz, że chce Ci się palić, po prostu wstań i się przebiegnij lub pomaszeruj żwawo przez 5 minut. Charakterystyczne „ssanie" zniknie.  

RW 03/2007